HIV en Hepatitis: samenwerking tussen de lijnen is cruciaal

HIV en Hepatitis zijn verschillende infecties, maar vertonen ook overeenkomsten, te denken valt aan overdrachtsroutes en co-infectie. Het gaat in beide gevallen om ziektes waarvoor we middelen tot onze beschikking hebben om te monitoren [surveillance], te behandelen en controleren [HIV], te behandelen en genezen [hepatitis C] en te voorkomen door preventie/ vaccinatie [Hepatits B]. In alle gevallen is het doel verdere verspreiding te voorkomen en waar mogelijk op tijd te behandelen. Het doel mag duidelijk zijn: de epidemie tot stilstand brengen. Wat is daarvoor nodig? 

Vroegopsporing van HIV en Hepatitis

Allereerst is vroege opsporing van belang. Patiënten zijn echter lange tijd asymptomatisch maar kunnen in die periode al wel overdragen. Daarbij komt dat Hepatitis testuitslagen soms  lastig te interpreteren zijn voor huisartsen.  

Wat vroegopsporing nog meer bemoeilijkt is het stigma dat er op rust. Dat maakt dat mensen niet snel in beeld komen bij een huisarts of specialist. Men schaamt zich of ervaart stigma vanuit de omgeving. Prof. dr. Eric van Gorp, Internist-infectioloog, Erasmus MC: “Maar stigma vanuit de behandelaar speelt ook een rol. Bijvoorbeeld bij een onterechte aanname dat je op basis van leeftijd, afkomst, geslacht of religie HIV of Hepatitis kunt uitsluiten. Mensen kunnen stigma ervaren als ze met zorgverleners in contact komen, waarbij onwetendheid vaak de belangrijkste oorzaak is.” 

Behandeling HIV en Hepatitis

Eenmaal gediagnosticeerd, hoe vang je deze patiënten dan op, zowel mentaal als fysiek? HIV kunnen we goed behandelen en onder controle houden maar niet genezen. Voor Hepatitis C bestaat een behandeling en is genezing goed mogelijk. Hepatitis B kunnen we voorkomen middels vaccinatie. Daarover moet het gaan in de HIV of Hepatitis kliniek. Ook is meer aandacht nodig voor lange termijn complicaties, o.a. van de ouder wordende patiënt met een chronische infectie. 

Opsporing en behandeling is niet voldoende

Het klinkt zo eenvoudig: opsporen en behandelen. Toch is de epidemie nog niet van de radar verdwenen. Hoe kan dat toch? Van Gorp: “We kunnen steeds meer, maar we moeten met die kennis en middelen wel de doelgroep zien te bereiken. We moeten beter voorlichten zodat risicogroepen zich laten vaccineren of zich laten testen en behandelen. De dokter heeft een belangrijke rol, de juiste patiënten laagdrempelig  testen. Samenwerking tussen de eerste en tweede lijn is cruciaal. Arts en patiënt hebben de sleutel in handen.” 

Hoe brengen we gezamenlijk de epidemie tot stilstand?

In de e-learning: HIV & Hepatitis in de Eerste én Tweede Lijn hebben we het over die sleutel. Willen we HIV en Hepatitis onder controle krijgen en doelstellingen halen, dan is samenwerking tussen de eerste en de tweede lijn cruciaal. Daarmee is de invulling van deze e-learning uniek te noemen. “Er is heel veel te vertellen over HIV en Hepatitis, maar een focus op samenwerking tussen de lijnen kan en moet beter” aldus van Gorp.